Bệnh trĩ: Nguyên nhân, triệu chứng & cách chữa [ TỔNG HỢP ]

Bệnh trĩ hiện nay đang ngày càng phổ biến và có xu hướng trẻ hóa, có tới 55% người Việt đang mắc trĩ (thống kê của Hội Hậu môn – Trực tràng Việt Nam). Thế nhưng không phải ai cũng biết trĩ là bệnh gì? Biến chứng nguy hiểm? Triệu chứng nhận biết và cách điều trị bệnh trĩ hiệu quả là như thế nào?

Cần hiểu cơ bản bệnh trĩ là gì ?

Bệnh trĩ là gì mà đại đa số người Việt đều mắc phải. Dân gian có câu “Thập nhân cửu trĩ” tức là cứ 10 người thì có đến 9 người mắc trĩ. Đây trở thành căn bệnh ám ảnh của nhiều người vì nó luôn đi kèm những triệu chứng khó chịu. Không những thế, căn bệnh này còn xuất hiện ở vùng kín nên nhiều người e ngại không dám đi khám khiến tình trạng bệnh càng nguy hiểm hơn.

Theo bác sĩ Trịnh Tùng – Nguyên Phó Giám đốc phụ trách Chuyên môn Bệnh viện Y học Cổ truyền thì trĩ là căn bệnh ở vùng hậu môn – trực tràng xuất hiện khi vùng ổ bụng liên tục chịu áp lực đè nén khiến các tĩnh mạch ở vùng này bị ứ đọng và không lưu thông được. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ khiến tĩnh mạch bị giãn ra, sưng phồng và tạo thành những búi trĩ.

Trĩ được chia thành nhiều loại nhưng phổ biến nhất là trĩ nội và trĩ ngoại.

• Bệnh trĩ nội: là tình trạng các búi trĩ nằm ở trong ống hậu môn, khi bị trĩ nội người bệnh sẽ thấy búi trĩ sa ra ngoài hậu môn không thể tự thụt vào trong được. Trĩ nội thường không gây nên những triệu chứng đau đớn.
• Bệnh trĩ ngoại: là tình trạng các búi trĩ phát triển ở bên ngoài, rìa hậu môn. Người bệnh có thể nhận biết trĩ ngoại ngay từ khi nó mới hình thành hơn nữa triệu chứng thường rất đau.

Ngoài 2 loại trĩ này, người bệnh còn có nguy cơ gặp phải các loại trĩ khác như: trĩ vòng, trĩ hỗn hợp. Tuy nhiên 2 loại này thường ít gặp. Tùy thuộc vào mức độ của mỗi loại thì trĩ nội được chia thành 4 cấp độ, trĩ ngoại theo tình trạng, kích thước của búi trĩ.

Bệnh trĩ có nguy hiểm không?

Bản chất bệnh trĩ là căn bệnh không nguy hiểm khi mới mắc bệnh. Tuy nhiên khi mắc ở giai đoạn đầu không chữa trị có thể ảnh hưởng đến cuộc sống khiến người bệnh khó chịu, đau đớn, đứng ngồi không yên. Đặc biệt khi bệnh nặng không được chữa trị, búi trĩ sẽ gia tăng về kích thước có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, biến chứng nguy hiểm như:

Ung thư hậu môn – trực tràng

Búi trĩ phát triển lớn và bị xơ hóa cứng, sẽ kích thích tế bào ung thư phát triển. Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh trĩ, đe dọa trực tiếp tới tính mạng người bệnh.

Tắc mạch

Tắc mạch búi trĩ là tình trạng các mạch máu ở bên trong búi trĩ có hình thành các cục máu đông. Lúc này người bệnh sẽ thấy ở phía rìa hậu môn có các khối phồng màu nhỏ, xanh kèm theo cảm giác đau rát khi sờ vào.

Với những người bị bệnh trĩ nội thường có cảm giác đau, lộm cộm ở ống hậu môn nhưng lại không thể sờ thấy búi trĩ như trĩ ngoại.

Sa nghẹt búi trĩ

Sa nghẹt búi trĩ xuất hiện là khi búi trĩ đã phát triển to làm chặn hậu môn khiến người bệnh gặp khó khăn khi đi đại tiện và mỗi lần đi đại tiện đều đau đớn. Tình trạng này nếu không sớm khắc phục sẽ kéo theo cả viêm nhiễm, búi trĩ bị căng giãn quá mức sẽ dễ bị nứt và chảy máu.

Viêm nhiễm, hoại tử hậu môn

Bệnh trĩ là căn bệnh xuất hiện ở hậu môn, là nơi đào thải các chất cặn bã ra bên ngoài. Hơn nữa người bị trĩ có thể gặp phải tình trạng táo bón. Phân cứng, khô sẽ cọ xát vào thành hậu môn và làm tổn thương khu vực này. Nếu tình trạng tổn thương không sớm được khắc phục có thể dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng, hoại tử hậu môn.

Thiếu máu, nhiễm trùng máu

Khi bị lòi dom, người bệnh sẽ gặp phải hiện tượng chảy máu nhất là khi đi đại tiện. Nếu tình trạng đại tiện ra máu lâu ngày có thể gây thiếu máu trầm trọng, máu chảy thành giọt hoặc thành tia. Lúc này nếu bị thiếu máu cơ thể sẽ bị suy nhược, mệt mỏi, chóng mặt.

Không những thế vi khuẩn tấn công vùng hậu môn còn có khả năng xâm lấn gây nhiễm trùng máu. Đây được xem là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh trĩ.

Ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt

Khi bị trĩ người bệnh sẽ gặp khó khăn trong sinh hoạt đại tiện, không tự chủ được, nếu ở giai đoạn nặng sẽ dẫn đến triệu chứng chảy máu khi đi đại tiện. Triệu chứng đau nhức hậu môn có thể gây nguy hiểm đến hệ thần kinh, đau đầu, suy giảm trí nhớ, đau nhức vùng lưng dưới, gây rối loạn thần kinh, đầu óc căng thẳng, dễ ngất xỉu.

Viêm nhiễm phụ khoa

Nữ giới mắc trĩ dễ bị viêm nhiễm phụ khoa. Đặc biệt ảnh hưởng nặng nề nhất là trong thời kỳ mang thai và sau khi sinh con. Do đó phụ nữ trước khi mang thai cần có các biện pháp phòng tránh, cảnh giác các nguy cơ táo bón dẫn đến căn bệnh này.

Nguyên nhân gây bệnh trĩ cần đề phòng

Bệnh trĩ do sự căng giãn quá mức của đám rối tĩnh mạch vùng hậu môn trực tràng. Các yếu tố thuận lợi gây bệnh chính là thói quen làm tăng áp lực lên vùng này. Trong đó các yếu tố đa phần là do dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt không hợp lý. Dưới đây là 1 số các nguyên nhân chính:

• Chế độ dinh dưỡng không hợp lý: Thói quen ăn thiếu chất xơ, ít nước, ăn nhiều thực phẩm dầu mỡ, cay nóng… khiến hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả, phân khô, dẫn đến táo bón. Đây chính là tác nhân chính gây ra bệnh trĩ.
• Bị táo bón lâu ngày: Khi bị táo bón, phân thường to và khó đào thải. Người bệnh thường có thói quen rặn đẩy phân ra ngoài. Tình trạng này kéo dài sẽ khiến các tĩnh mạch hậu môn – trực tràng bị căng giãn quá mức, tạo thành các búi trĩ.
• Đứng hoặc ngồi lâu 1 tư thế: Điều này khiến các bộ phận trên cơ thể bị chèn ép xuống ổ bụng, vùng hậu môn trực tràng làm giảm lưu thông máu. Các cơ quan ở đây không được cung cấp máu đầy đủ dẫn đến hoạt động không đàn hồi, hậu môn hoạt động kém dần dần suy yếu và gây bệnh.
• Thói quen đi đại tiện không hợp lý: Người bệnh thường xuyên rặn mạnh khi đi đại tiện, ngồi đại tiện trong 1 thời gian dài sẽ khiến các tĩnh mạch căng giãn. Nếu tình trạng này để lâu ngày sẽ dễ dẫn đến tình trạng xung huyết và tụ máu.
• Phụ nữ mang thai, sinh con: Sự phát triển của thai nhi,nhất là thai nhi ở những tháng cuối của thai kỳ sẽ có sức nặng xuống vùng xương chậu, hậu môn, cách tĩnh mạch bị chèn quá lớn và gây bệnh. Với các mẹ khi vượt cạn phải dùng hết sức rặn để đưa em bé ra ngoài cũng là yếu tố thuận lợi gây trĩ.

Nhận biết triệu chứng bệnh trĩ chính xác

Theo các chuyên gia hậu môn – trực tràng cho biết khi có các triệu chứng ban đầu của bệnh, người bệnh cần chủ động thăm khám để có phương pháp điều trị kịp thời. Tránh để tình trạng bệnh kéo dài việc chữa trị sẽ phức tạp và tốn kém nhiều chi phí, thời gian, công sức hơn. Bạn có thể nhận biết triệu chứng bệnh trĩ thông qua những dấu hiệu dưới đây.

• Chảy máu khi đi đại tiện: Ban đầu lượng máu chỉ là một lượng nhỏ lẫn trong phân hoặc giấy vệ sinh. Nhưng nếu bệnh nặng mỗi lần đi đại tiện máu chảy thành giọt hoặc thành tia, thậm chí nặng hơn là ngồi xổm cũng chảy máu.
• Vùng hậu môn bị ngứa, kích thích do búi trĩ lòi ra ngoài kèm theo sự tiết dịch nhày ở niêm mạc ống hậu môn.
• Vùng hậu môn bị đau nhức, khó chịu, lúc đầu có thể không đau hoặc đau nhức ít. Tuy nhiên nếu búi trĩ to gây nứt hậu môn, tắc hoặc nghẹt sẽ thấy đau nhức nhiều hơn.
• Vùng hậu môn có khối nhỏ nhô lên ở hậu môn, có thể là huyết khối ở búi trĩ.
• Riêng với trĩ nội: người bệnh có thể không thấy đau, thậm chí chảy máu cũng không đau. Búi trĩ nội có thể sa ra ngoài hậu môn, các búi trĩ có thể bị chịu áp lực dẫn đến tình trạng chảy máu.
• Với trĩ ngoại: Búi trĩ thường nằm ở vùng da ngoài hậu môn nên gây ngứa hoặc chảy máu. Máu có thể ứ đọng bên trong búi trĩ và tạo thành các cục máu đông, búi trĩ sưng viêm và đau dữ dội.

==> Xem Thêm : [ Bệnh trĩ nội ] là gì ? Triệu chứng và & nguyên nhân của bệnh

Các cách chữa bệnh trĩ hiệu quả hiện nay

Hiện nay, tỉ lệ mắc trĩ đang có xu hướng ngày càng gia tăng, chính vì vậy có rất nhiều phương pháp chữa bệnh trĩ khác nhau. Tuy nhiên, phổ biến và hiệu quả chính là phương pháp chữa bằng Tây y và Đông y. Mỗi phương pháp đều có những ưu và nhược điểm riêng. Việc điều trị bằng phương pháp nào sẽ do các bác sĩ quyết định.

1. Chữa bệnh trĩ bằng Tây y

Với phương pháp Tây y người bệnh có thể khắc phục chứng lòi dom bằng cách dùng nội khoa hoặc ngoại khoa. Với trường hợp bệnh nhẹ sẽ dùng nội khoa, bệnh nặng sẽ dùng ngoại khoa.

Dùng thuốc chữa bệnh trĩ :

Các bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh dùng thuốc Tây y nếu bệnh trĩ ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên liều lượng, cách sử dụng, biện pháp kết hợp sẽ được bác sĩ đưa ra những chỉ định phù hợp. Đa phần những loại thuốc này thường được điều chế dạng thuốc uống, thuốc bôi, thuốc đặt hoặc thuốc đạn dược.

Có rất nhiều loại thuốc dùng chữa căn bệnh này và được phân thành các nhóm như:

• Thuốc co mạch: Phenylephrine, Epinephrine, Norepinephrine
• Thuốc giảm đau: Trimebutin, Dibucain, Medicone
• Kháng sinh, giảm viêm: Penicillin, Aspirin, Acetaminophen
• Thuốc bôi: Proctolog, Mastu S, kem bôi trĩ chữ A
• Thuốc đặt: Avenoc, Witch Hazel, Calmol

Các loại thuốc này giúp người bệnh giảm nhanh những triệu chứng khó chịu mà bệnh trĩ gây nên. Tuy nhiên thường không có tác dụng lâu bền, bệnh có thể bị tái lại nếu không sử dụng thuốc đúng liệu trình.

==> Xem Thêm : [ Tìm Hiểu ] Bệnh trĩ ngoại là gì ? Nguyên nhân & triệu chứng

2. Áp dụng các phương pháp ngoại khoa :

Với những trường hợp bị trĩ nặng, các búi trĩ có nguy cơ bị lòi ra ngoài mà không tự co lên được, gây ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt thì có thể thực hiện các phương pháp can thiệp ngoại khoa.

Bác sĩ sẽ thăm khám và đưa ra phương pháp phù hợp, người bệnh cần cân nhắc khi thực hiện những phương pháp này. Theo kinh nghiệm chữa trĩ người bệnh nên chọn những phương pháp hiện đại, tiên tiến giúp bệnh nhanh hồi phục và giảm những biến chứng nguy hiểm.

Bạn có thể tham khảo phương pháp cắt trĩ hiện đại nhất hiện nay là phương pháp cắt trĩ bằng kỹ thuật xâm lấn tối thiểu HCPT. Đây là phương pháp không dùng dao cắt trĩ mà sử dụng nhiệt nội sinh, xâm lấn tối thiểu theo công nghệ cao.

Nhiệt độ hoạt động của phương pháp HCPT từ 80ºC - 900ºC làm đông và thắt nút mạch máu, búi trĩ lập tức rụng đi, chữa lành những tổn thương vùng hậu môn mà không gây tổn hại đến những tổ chức xung quanh, nhanh chóng sinh nhiệt, làm lành các vết thương.