[ Ung thư cổ tử cung ] Nguyên nhân + triệu chứng và cách chữa hiệu quả năm 2020
Ung thư cổ tử cung hiện là một trong những căn bệnh phổ biến hàng đầu gặp ở phụ nữ Việt Nam. Mỗi năm tại Việt Nam ghi nhận khoảng 6000 nghìn phụ nữ mắc ung thư cổ tử cung trong đó có hơn 1 nửa bị tử vong. Năm 2018, Việt Nam có 4.200 ca mắc mới trong đó có 2.400 trường hợp bị tử vong, đa số chị em mắc căn bệnh này đều đến khám và điều trị bệnh khi đã ở giai đoạn muộn dẫn đến việc điều trị gặp nhiều khó khăn. Vậy ung thư cổ tử cung là gì, phương pháp nào khắc phục hiệu quả?
Ung thư cổ tử cung là gì?
Cổ tử cung là bộ phận rất quan trọng quyết định đến quá trình sinh sản cũng như khả năng sinh lý bình thường ở phụ nữ. Do đó, khi mắc ung thư cổ tử cung sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản cũng như chức năng sinh lý. Hiện nay, căn bệnh này có tỉ lệ tử vong cao nhất trong số những căn bệnh ung thư ở nữ giới.
Cổ tử cung thuộc tử cung, đây là bộ phận nối tiếp giữa âm đạo với tử cung và được bao phủ lớp mô mỏng gồm nhiều tế bào. Bệnh ung thư cổ tử cung xuất hiện khi các tế bào ở cổ tử cung phát triển bất thường và không kiểm soát. Các tế bào khi phát triển nhanh chóng sẽ làm hình thành nên những khối u ở trong cổ tử cung.
Theo thống kê, trung bình mỗi ngày ở Việt Nam có 14 phụ nữ mắc bệnh ung thư cổ tử cung trong đó có khoảng 7 người tử vong. Các dấu hiệu của căn bệnh này rất dễ nhầm lẫn với những bệnh phụ khoa khác, do đó nhiều chị em chủ quan không đi khám. Đến khi đi khám thì bệnh đã chuyển sang giai đoạn nặng với nhiều biến chứng nguy hiểm.
Nhận biết dấu hiệu ung thư cổ tử cung sớm
Dấu hiệu ung thư cổ tử cung thường dễ bị nhầm lẫn với những bệnh phụ khoa thông thường hơn nữa các tế bào gây bệnh thường phát triển âm ỉ trong thời gian dài thậm chí khoảng vài năm. Trong thời gian này, các tế bào cổ tử cung sẽ có sự thay đổi bất thường do nhiễm virus HPV hoặc do thay đổi môi trường âm đạo nên càng khó nhận biết.
Bệnh ung thư ở cổ tử cung được chia thành 3 giai đoạn, trong đó nếu mắc ung thư cổ tử cung ở giai đoạn đầu thường chị em sẽ khó nhận biết. Các dấu hiệu ung thư cổ tử cung mà bạn có thể gặp phải bao gồm:
- Chảy máu âm đạo bất thường: Khi thấy âm đạo có dấu hiệu chảy máu âm đạo ở những ngày không phải là chu kỳ kinh nguyệt, có thể là giữa chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, mức độ chảy máu sẽ khác nhau tùy thể trạng của mỗi chị em. Đa phần chị em đều không rõ nguyên nhân vì sao lại bị chảy máu.
- Dịch tiết âm đạo bất thường: thông thường dịch tiết âm đạo sẽ có màu trắng trong nhưng nếu mắc căn bệnh này sẽ thấy dịch tiết âm đạo ra nhiều bất thường, có thể màu sắc lạ như màu vàng, màu xanh hoặc có thể lẫn máu. Ngoài ra chị em có thể thấy có mùi hôi khó chịu ở vùng kín.
- Đau sau khi quan hệ tình dục: đây là triệu chứng do rất nhiều nguyên nhân nhưng không thể bỏ qua bệnh ung thư cổ tử cung. Bạn có thể thấy đau sau khi quan hệ tình dục kèm theo dấu hiệu chảy máu.
- Chu kỳ kinh nguyệt bất thường: dấu hiệu bệnh ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu sẽ khiến bạn gặp phải tình trạng chu kỳ kinh nguyệt bị ảnh hưởng. Điều này là do các tế bào ung thư tác động đến sự hình thành và phát triển rụng trứng, làm mất cân bằng lượng hormone do đó chu kỳ kinh nguyệt sẽ không được bình thường. Chị em có thể thấy dấu hiệu bị trễ kinh, kinh nguyệt có màu sắc bất thường.
- Thay đổi thói quen đi tiểu: việc thay đổi thói quen thường xuyên như tiểu gấp, tiểu rắt có thể liên quan đến các căn bệnh khác nhau như: viêm bàng quang, viêm đường tiết niệu... tuy nhiên bệnh ung thư ở cổ tử cung cũng có thể gây nên triệu chứng này. Nếu bạn thấy tình trạng này ngày càng tồi tệ thì cần đi khám các bác sĩ chuyên khoa.
- Thiếu máu: Nguyên nhân xuất hiện tình trạng này là do khi mắc bệnh tế bào hồng cầu bị giảm và thay bằng tế bào bạch cầu. Nếu bị thiếu máu bạn sẽ thấy mệt mỏi, cạn kiệt năng lượng, mất cảm giác ngon miệng, choáng váng...
- Đau xương chậu, đau lưng dưới: đây thường là dấu hiệu ung thư cổ tử cung ở giai đoạn bệnh đã nặng vì các tế bào ung thư đã lan rộng ra vùng xương chậu. Tình trạng này có thể không liên quan đến kỳ kinh mà xuất hiện khi đi tiểu thì bạn cần hết sức chú ý.
Các dấu hiệu ung thư cổ tử cung thường sẽ thay đổi tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe bệnh cũng như diễn biến của bệnh ở giai đoạn nào. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả bạn nên có biện pháp khám sức khỏe định kỳ để được kiểm soát bệnh.
Nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung ở nữ giới
Trong những năm gần đây, các nhà khoa học đã chỉ ra mối quan hệ giữa bệnh ung thư cổ tử cung và virus gây bệnh HPV (human papillomavirus). Trong đó, gần 99% chị em bị mắc ung thư cổ tử cung đều có liên quan đến nhiễm virus HPV trước đây.
Virus HPV có hơn 140 tuýp trong đó có hơn 40 tuýp là nguyên nhân gây các bệnh ở cơ quan sinh dục ở nữ giới. Loại virus gây bệnh tử cung ở nữ giới nguy hiểm nhất là virus HPV 16 và 18. Các yếu tố làm xuất hiện loại virus này có thể kể đến như:
- Quan hệ tình dục với nhiều người: Nếu 1 phụ nữ có nhiều hơn 7 bạn tình trong đời hoặc 2 bạn tình trong vòng 1 năm thì nguy cơ nhiễm HPV sẽ tăng lên. Ngoài ra những trường hợp quan hệ tình dục quá sớm, vẫn đang ở độ tuổi vị thành niên cũng là nguyên nhân khiến các tế bào mô cổ tử cung bị tác động và gây tổn thương
- Mang thai sớm và mang thai nhiều lần: việc sinh con trước 17 tuổi khi cơ quan sinh dục chưa phát triển hoàn thiện cũng có thể gây những tổn thương cho khu vực này. Ngoài ra, những phụ nữ mang thai từ 4 lần có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người khác.
- Hút thuốc lá: trong thuốc lá có chứa chất nicotine – chất này có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, làm tăng quá trình stress oxy hóa, điều này sẽ làm mất cân bằng các gen do đó làm tăng nguy cơ ung thư.
- Hễ miễn dịch bị suy giảm: hệ miễn dịch có vai trò rất quan trọng giúp ngăn chặn ung thư
Ngoài những yếu tố trên đây, ung thư cổ tử cung còn có thể gặp nhiều hơn ở những người có thói quen vệ sinh kém, bị mắc bệnh lạc nội mạc tử cung, nhiễm chlamydia...
Phân loại các giai đoạn bệnh ung thư cổ tử cung
Bệnh ung thư cổ tử cung được chia thành các giai đoạn bệnh, không những thế còn có nhiều loại căn bệnh ung thư cổ tử cung. Nếu được phát hiện và điều trị sớm thì khả năng chữa khỏi càng cao.
Các loại ung thư cổ tử cung hiện nay mà chị em có nguy cơ gặp phải như:
- Ung thư tế bào vảy (Squamous cell cancer) chiếm 70 – 80% trường hợp
- Ung thư tuyến (Adenocarcinoma) chiếm hơn 10%
- Ung thư biểu mô (Adenosquamous) chiếm 5% đến 6%
- Ung thư tế tiểu bào (Small cell cancer) chiếm khoảng 3%
- Lymphomas và Sarcomas chiếm khoảng 1%
Mỗi loại ung thư trên lại có các giai đoạn khác nhau, trong đó có 4 giai đoạn chính. Các giai đoạn của bệnh ung thư cổ tử cung bao gồm:
- Giai đoạn 0 (giai đoạn tiền ung thư): Đây là giai đoạn sớm nhất của bệnh, thường chị em sẽ không có dấu hiệu rõ rệt. Các tế bào mới sẽ xuất hiện bên trong lớp lót của bề mặt cổ tử cung nhưng chưa ăn sâu xuống các mô chính và chưa có dấu hiệu lan rộng sang các bộ phận khác trong cơ thể.
- Giai đoạn 1: các tế bào ung thư đã xâm lấn các mô của cổ tử cung do đó người bệnh sẽ cần phải cắt 1 phần hoặc cắt toàn bộ tử cung. Nếu trong trường hợp phải cắt nhiều mô, chị em có thể sẽ mất cơ hội mang thai vì các sẹo mô có thể làm hẹp cổ tử cung. Nếu quan hệ tình dục sẽ làm cản trở quá trình trứng gặp tinh trùng.
- Giai đoạn 2 – 3: lúc này các khối ung thư sẽ lan rộng đến âm đạo, các mô quanh cổ tử cung và vùng chậu. Ở giai đoạn này sẽ cần điều trị bằng xạ trị kết hợp hóa trị, ngoài ra một số trường hợp có thể sẽ cần cắt bỏ tử cung và buồng trứng kết hợp với xạ trị và hóa trị. Bệnh ung thư cổ tử cung giai đoạn này không bảo tồn được khả năng sinh sản
- Giai đoạn 4: ở giai đoạn này các khối u ở cổ tử cung đã lan ra bên ngoài vùng chậu, xâm lấn đến các bộ phận khác ở khu vực gần đó như: trực tràng, bàng quang thậm chí cũng có những trường hợp lan rộng ra phổi, gam xương...
Không phải chị em nào cũng mắc bệnh ung thư cổ tử cung đầy đủ ở cả 4 giai đoạn. Có nhiều chị em chỉ dừng lại ở giai đoạn 2 hoặc giai đoạn 3. Do đó, chị em nên có kế hoạch thăm khám và kiểm tra sức khỏe thường xuyên để sớm phát hiện ung thư cổ tử cung đồng thời có biện pháp can thiệp phù hợp. Khi bệnh càng chuyển sang giai đoạn nặng thì khả năng chữa trị thành công và sự sống càng ít hơn.
Ung thư cổ tử cung có nguy hiểm không?
Ung thư cổ tử cung là căn bệnh rất nguy hiểm nếu không được thăm khám và chữa trị đúng cách. Bệnh càng để lâu sẽ càng tiến triển nặng, các biến chứng sẽ nguy hiểm do các khối u xâm lấn dế cơ quan lân cận.
Khi mắc bệnh ung thư cổ tử cung người bệnh sẽ đối mặt với những nguy hiểm như:
- Nguy cơ vô sinh – hiếm muộn vì cổ tử cung là nơi trứng và tinh trùng phát triển. Do đó nếu trong quá trình điều trị bạn có chỉ định cắt cổ tử cung thì sẽ không còn thiên chức làm mẹ nữa.
- Ảnh hưởng đến tính mạng khi cổ tử cung xâm lấn, lan ra những mô xung quanh. Tỉ lệ chị em bị lan ra những mô xung quanh có thể sống sót sau 5 năm là 56%, nếu ung thư di căn xa tỉ lệ sống sót sau 5 năm là 17%.
- Ảnh hưởng tâm lý: nếu mắc bệnh ung thư cổ tử cung chị em sẽ đối mặt với nguy cơ bị rối loạn cảm xúc dẫn đến trầm cảm. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến hạnh phúc gia đình bị tan vỡ, ảnh hưởng đến cuộc sống gia đình cũng như sinh hoạt hàng ngày.
- Mất máu: Biến chứng này xảy ra khi cổ tử cung lan rộng vào âm đạo, bàng quang, ruột sẽ gây nên triệu chứng chảy máu. Tình trạng chảy máu này xuất phát từ âm đạo, trực tràng, đi tiểu lẫn máu.
- Suy thận: Khi khối u cổ tử cung vào niệu quản sẽ làm ngăn chặn dòng nước tiểu bài tiểu ra khỏi thận. Nếu nước tiểu tích tụ lâu ngày sẽ khiến thận bị sưng, hình thành sẹo làm suy giảm chức năng thận.
Bệnh ung thư cổ tử cung là căn bệnh nguy hiểm, do đó để đảm bảo an toàn và hạn chế các biến chứng có thể xảy ra bạn nên có biện pháp thăm khám và điều trị hiệu quả.
Phòng ngừa và điều trị bệnh ung thư cổ tử cung hiệu quả
Bệnh ung thư cổ tử cung được đánh giá là một trong những căn bệnh phụ khoa rất nguy hiểm do đó bạn nên có biện pháp phòng ngừa và chữa trị hiệu quả. Bạn nên đến các phòng khám chuyên sản phụ khoa chuyên sâu để được các bác sĩ thăm khám và đưa ra phương pháp chữa phù hợp với tình trạng của mình.
1. Điều trị ung thư cổ tử cung hiệu quả
Căn cứ vào tình trạng bệnh mà các bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp chữa hiệu quả nhất.
Nếu người bệnh mắc ở giai đoạn tiền ung thư có thể điều trị bằng cách khoét chóp hình nón hoặc phẫu thuật bằng vòng cắt laser, áp lạnh bằng khí nito lỏng. Phương pháp này thường ít ảnh hưởng đến chức năng tử cung và buồng trứng.
Chị em bị mắc bệnh ở giai đoạn 1 sẽ có thể được chỉ định cắt 1 phần hoặc cắt toàn bộ tử cung kết hợp xạ trị. Sau khi điều trị có thể để lại sẹo và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Với những chị em đã ở giai đoạn 2 và giai đoạn 3 sẽ được xạ trị kết hợp hóa trị hoặc cắt bỏ tử cung và buồng trứng. Phương pháp này thường không bảo tồn được khả năng sinh sản.
Giai đoạn 4 là giai đoạn cuối cùng của bệnh do đó việc điều trị sẽ gặp khó khăn và tốn kém. Do đó các bác sĩ sẽ áp dụng các phương pháp để làm giảm triệu chứng đồng thời kéo dài thời gian sống.
Khi điều trị ung thư cổ tử cung bạn nên phối hợp chặt chẽ với các bác sĩ chuyên khoa để quá trình điều trị được hiệu quả. Nếu trong quá trình điều trị bạn thấy có những dấu hiệu bất thường cần liên hệ các bác sĩ ngay.
2. Phòng ngừa nguy cơ ung thư cổ tử cung
Để phòng ngừa bệnh ung thư cổ tử cung bạn nên áp dụng những phương pháp bảo vệ cũng như những cách chăm sóc sức khỏe cho bản thân. Một số các phương pháp mà bạn có thể tham khảo như:
- Tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ: Phương pháp này được khuyến nghị thực hiện ở những chị em trong độ tuổi từ 21. Trong đó, với những chị em từ 21 đến 29 tuổi sẽ được thực hiện xét nghiệm PAP 3 năm/lần; từ 30 đến 65 tuổi nên thực hiện xét nghiệm PAP và xét nghiệm HPV 5 năm/ lần. Nếu trên 65 tuổi trong vòng 10 năm gần kết quả tốt thì không cần kiểm tra còn nếu kết quả không tốt sẽ cần tiếp tục kiểm tra.
- Tiêm ngừa vaccin HPV: thực hiện tiêm phòng nguy cơ mắc bệnh ung thư cổ tử cung ở những chị em trong độ tuổi từ 9 đến 26 tuổi. Với những chị em trên 26 tuổi việc tiêm phòng vắc xin sẽ không còn hiệu quả hoặc kém hiệu quả.
- Quan hệ tình dục an toàn: việc tránh tiếp xúc với virus HPV cũng như các virus HSV, HIV cần được thực hiện nghiêm ngặt. Bạn nên quan hệ tình dục an toàn bằng cách sử dụng bao cao su, quan hệ chung thủy 1 vợ - 1 chồng.
- Vệ sinh cơ quan sinh dục đúng cách: để phòng ngừa ung thư cổ tử cung bạn nên vệ sinh cơ quan sinh dục sạch sẽ và đúng cách. Bạn có thể sử dụng các loại dung dịch vệ sinh phụ nữ có độ pH cân bằng.
- Có lối sống khoa học: bạn nên áp dụng các biện pháp tăng cường sức đề kháng, không sử dụng chất kích thích, có chế độ dinh dưỡng khoa học, tập thể dục thường xuyên.
- Thực hiện khám sức khỏe phụ khoa định kỳ thường xuyên
Trên đây là những thông tin cơ bản về bệnh ung thư cổ tử cung. Mặc dù đây là căn bệnh phụ khoa nguy hiểm nhưng nếu có biện pháp phòng ngừa và tầm soát bệnh sớm thì có thể giúp hạn chế bệnh hiệu quả. Do đó hãy chủ động đi khám phụ khoa định kỳ và tiêm phòng HPV. Nếu còn những thắc mắc hãy liên hệ các bác sĩ chuyên khoa để được giải đáp.