Nhiễm trùng đường tiết niệu ( Nhiễm trùng tiểu ) là bệnh gì ?

Nhiễm trùng đường tiết niệu có thể gặp phải ở cả nam giới và nữ giới. Vì hệ tiết niệu bao gồm nhiều bộ phận khác nhau nên nếu bị nhiễm trùng nguy cơ biến chứng, ảnh hưởng đến sức khỏe là rất lớn. Việc tìm hiểu, nắm vững các triệu chứng sẽ giúp điều trị và phòng ngừa bệnh hiệu quả.

Nhiễm trùng đường tiết niệu là gì?

Đường tiết niệu là hệ thống các cơ quan bao gồm thận, niệu quản, bàng quang, niệu đạo. Mỗi bộ phận lại chịu trách nhiệm khác nhau giúp chuyển hóa và đưa nước tiểu ra bên ngoài. Thông thường nước tiểu hoàn toàn vô trùng nhưng nếu có sự xuất hiện của vi khuẩn bất kỳ ở bộ phận nào nêu trên sẽ gây nhiễm trùng đường tiết niệu.

Tình trạng này có thể xuất hiện ở bất cứ độ tuổi nào không phân biệt giới tính, tuy nhiên tỉ lệ nữ giới bị mắc bệnh thường cao hơn ở nam giới.

Bệnh nhiễm khuẩn đường tiết niệu thường có thể phân loại theo vị trí, diễn biến, mức độ tái phát…

• Theo vị trí: nhiễm trùng tiểu trên gồm thận (viêm bể thận, viêm thận, áp xe thận, thận mủ…) và nhiễm trùng tiểu dưới bao gồm bàng quang, niệu đạo, tinh hoàn, tuyến tiền liệt...
• Theo diễn biến: có thể nhiễm trùng biến chứng và không biến chứng
• Theo độ tái phát: tái lại nhiều lần, tái diễn, riêng lẻ…

Tất cả tình trạng nhiễm trùng các cấu trúc đi trên đường tiết niệu đều có nguy cơ bị ảnh hưởng.

Nguyên nhân gây nhiễm trùng đường tiết niệu

Nguyên nhân gây nhiễm trùng đường tiết niệu chủ yếu là do vi khuẩn tấn công. Loại vi khuẩn tấn công chủ yếu là vi khuẩn Escherichia coli (E.coli). Vi khuẩn E. Coli có thể tìm thấy ở trong ruột, trên da gần hậu môn khi bài tiết phân ra bên ngoài có thể tấn công vào đường tiết niệu và di chuyển lên các bộ phận khác.

Ngoài vi khuẩn E. Coli nhiễm trùng tiểu còn có thể là do tụ cầu khuẩn, liên cầu khuẩn, nấm, Proteus, Klebsiella…

Các yếu tố thuận lợi gây bệnh có thể kể đến như:

• Tác dụng phụ của thuốc đặc biệt là những loại thuốc hóa trị như cyclophosphamide và ifosfamide;
• Thực hiện xạ trị ở vùng xương chậu
• Đặt ống thông duy trì trong thời gian dài
• Sử dụng các chất hóa học có trong các sản phẩm như: xà phòng, thuốc xịt vệ sinh phụ nữ… làm dị ứng và dẫn đến nhiễm trùng.
• Do biến chứng của các căn bệnh có thể kể đến như: sỏi thận, u xơ tuyến tiền liệt, tiểu đường, sỏi thận… gây nhiễm trùng đường tiết niệu nam
• Bị chấn thương ở vùng kín khi quan hệ tình dục quá mạnh bạo, thủ dâm quá mức
• Không vệ sinh vùng kín đúng cách và sạch sẽ khiến vi khuẩn tấn công.
• Niệu đạo hẹp, sỏi tiết niệu, ứ trệ nước tiểu, tiểu đường, phì đại tuyến tiền liệt…
• Mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục như: lâu, giang mai…
• Phụ nữ sau khi mãn kinh hoặc sử dụng các biện pháp tránh thai có nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu nữ cao

Ngoài ra, tình trạng nhiễm trùng tiết niệu cũng có thể từ nguyên nhân khác đến thận và ngược lên các bộ phận khác trong đường tiết niệu.

Triệu chứng nhiễm trùng đường tiết niệu

Khi bị nhiễm trùng đường tiểu người bệnh thường không nhận biết sớm được bệnh hoặc nhầm lẫn triệu chứng với những căn bệnh khác. Do đó, bạn có thể nhận biết tình trạng bệnh của mình thông qua những triệu chứng dưới đây.

1. Nước tiểu có màu đục

Ở người khỏe mạnh, nước tiểu sẽ có màu trong hoặc hơi vàng gần như không mùi hoặc mùi amoniac nhẹ. Nếu bạn thấy nước tiểu có màu đục kèm theo có mùi hôi khó chịu hãy nghĩ ngay đến triệu chứng nhiễm trùng đường tiết niệu, sỏi tiết niệu…

2. Đi tiểu nhiều lần

Triệu chứng nhiễm trùng đường tiểu không thể không kể đến chính là nhu cầu đi tiểu nhiều hơn bình thường. Nguyên nhân là do vi khuẩn tiếp xúc với hệ thống đường tiết niệu gây viêm nhiễm cơ thể sẽ có những phản ứng với loại vi khuẩn này và khiến người bệnh bị đi tiểu rắt.

3. Đi tiểu gấp, tiểu són

Người bệnh sẽ thấy có sự thôi thúc mạnh mẽ, nhu cầu muốn đi tiểu thường xuyên và liên tục. Nguyên nhân là do tình dạng viêm gây áp lực lên các thụ thể báo hiệu dấu hiệu cần đi tiểu khiến người bệnh cần đi tiểu gấp kể cả khi bạn vừa đi xong. Tuy nhiên lượng nước tiểu mỗi lần thường không nhiều, nếu không đi có thể gây són tiểu, lượng nước tiểu chỉ ra 1 chút.

4. Đi tiểu buốt, rát

Khi bị nhiễm trùng đường tiểu người bệnh sẽ thấy có triệu chứng nóng rát mỗi lần đi tiểu. Tình trạng này là do các mô bị viêm rất nhạy cảm nên khi dòng nước tiểu đi qua sẽ gây nóng rát. Bạn cũng có thể thấy ngứa ngáy mỗi lần đi tiểu.

5. Đau ở vùng bụng dưới

Nhiễm trùng tiểu sẽ khiến vùng bụng dưới của bạn có triệu chứng đau âm ỉ hoặc bị chuột rút. Nếu tình trạng nặng sẽ khiến cơn đau diễn ra thường xuyên và mức độ sẽ nặng hơn.

Ngoài ra người bệnh sẽ thấy có một số các triệu chứng toàn thân khác kèm theo như: sốt, rét run từng cơn, lưỡi đơ, vẻ mặt hốc hác, môi khô…

Cách chữa nhiễm trùng đường tiết niệu

Để đưa ra cách chữa nhiễm trùng đường tiết niệu người bệnh cần được chẩn đoán bệnh chính xác. Các bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm nước tiểu giữa dòng để phát hiện bất thường. Nếu nghi ngờ bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu tái phát có thể sẽ phải chụp CT để có hình ảnh rõ ràng hơn.

Sau khi có kết quả các bác sĩ sẽ đưa ra hướng dẫn điều trị nhiễm khuẩn tiết niệu hiệu quả. Tùy thuộc vào loại vi khuẩn, vị trí nhiễm trùng mà bác sĩ sẽ chỉ định điều trị phù hợp. Đa phần người bệnh sẽ được chỉ định dùng kháng sinh để điều trị.

Một số loại kháng sinh có thể được dùng như: Nitrofurantoin, Cephalosporin, Sulfonamide, Amoxicillin, Trimethoprim-sulfamethoxazole, Doxycycline (không dùng cho trẻ dưới 8 tuổi), Quinolone (không nên dùng cho trẻ em)

Khi điều trị các triệu chứng có thể hết sau khoảng vài ngày nhưng để điều trị dứt điểm nên kéo dài trong vòng 10 ngày đến 15 ngày.

Nếu bị nhiễm trùng đường tiểu mãn tính cần kết hợp liệu pháp dùng kháng sinh kết hợp và kết hợp xử lý những bất thường ở hệ tiết niệu.

Bên cạnh việc điều trị người bệnh cần chú ý:

• Uống đủ 2 đến 2,5l nước mỗi ngày để giúp thận bài tiết ra lượng nước tiểu tốt hơn, đào thải vi trùng ra ngoài được hiệu quả đồng thời giảm nguy cơ bị lây nhiễm ngược dòng.
• Vệ sinh cơ quan sinh dục sạch sẽ nhất là trước và sau khi quan hệ tình dục và trong chu kỳ kinh nguyệt
•  Không nên nhịn đi tiểu, khi thấy có triệu chứng buồn tiểu cần phải đi tiểu ngay
• Quan hệ tình dục an toàn, nên sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng, đảm bảo tránh sử dụng rượu bia, chất kích thích.

Nhiễm trùng đường tiết niệu nếu sớm được thăm khám và điều trị sẽ có thể chữa khỏi hoàn toàn và không gây biến chứng nguy hiểm. Do đó ngay khi có triệu chứng bạn hãy liên hệ với các bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị.